Juridische termen

lees hier over de betekenissen van veel gebruikte juridische termen

Aanhangig maken
Het starten van een procedure bij de rechter; in een strafproces door dagvaarding of oproeping door de officier van justitie, in een burgerlijk proces door een dagvaarding door de eiser van de wederpartij of een verzoekschrift aan de rechter.

Aanmaning
Sommatie bevel van de schuldeiser aan zijn schuldenaar om alsnog binnen een aangegeven termijn te presteren.

Aanzegging
Gerechtelijke mededeling, bekendmaking bij exploot.

Afrekenen
Sluiten van een zaak. Verantwoording van de door AGIN Pranger ontvangen en afgedragen gelden en de door AGIN Pranger gemaakte kosten.

Akte
Geschrift opgemaakt tot bewijs ener rechtshandeling: geschrift bestemd tot bewijs te dienen.

Algemene Voorwaarden
Bedingen die men in de uitoefening van zijn beroep of bedrijf in overeenkomsten met zijn opdrachtgever pleegt te gebruiken.

Antwoord
Verweer tegen de eis in het burgerlijke proces: de conclusie van antwoord van de gedaagde op de dagvaarding van de eiser.

Beslag
(Voorlopige) maatregel waarbij de gerechtsdeurwaarder op vordering van een belanghebbende, bepaalde zaken aan de vrije beschikking van de eigenaar of van anderen onttrekt.

Betalingsregeling
Regeling waarbij de debiteur de vordering in termijnen aflost. De opdrachtgever heeft hiervoor toestemming gegeven.

Betekening
Gerechtelijke, ambtelijke bekendmaking van stukken en mededelingen aan de daarbij belanghebbende of aan zijn woonadres, door een gerechtsdeurwaarder, die daarvan akte opmaakt (resp. een verklaring op het stuk stelt).

Bevel
Bij betekening: exploot van gerechtsdeurwaarder houdende aanzegging om aan het vonnis of aan de akte te voldoen.

Buitengerechtelijk
In enkele vaste uitdrukkingen: buitengerechtelijke handeling; handeling buiten toedoen, buiten kennisneming van enige rechter, door partijen onderling; buitengerechtelijk geschrift, stuk, akte: niet van enig rechterlijke college of rechterlijke autoriteit afkomstig.

Cassatie, in cassatie gaan
In beroep gaan bij de Hoge Raad tegen een beslissing van een lagere rechter.

Casseren
Het vernietigen van een uitspraak van een lagere rechter door de Hoge Raad.

Comparitie
Verschijning van partijen in persoon voor de rechter in de raadkamer, bij de wet of door de rechter gelast.

Comparitie van partijen
Het op rechterlijk bevel persoonlijk verschijnen van partijen voor de rechter, meestal om een schikking te beproeven of nadere inlichtingen te verschaffen.

Conclusie
De gerechtelijke schriftuur in haar geheel, bevattende de beweringen en vertogen der partijen: conclusie van eis, antwoord, repliek en dupliek.

Conclusie van antwoord
Het eerste verweer van de gedaagde tegen hetgeen de eiser stelt in een civiel proces.

Conclusie van repliek
Datgene wat de eiser aanvoert ter weerlegging van hetgeen de gedaagde in de conclusie van antwoord heeft gesteld.

Conservatoir
Speciaal in de uitdrukking conservatoir beslag; beslag tot bewaring, te leggen op de (on)roerende goederen van een schuldenaar als er gegronde vrees bestaat voor verduistering van die goederen. Ook onder een derde kan een dergelijk beslag gelegd worden. Voor dit beslag is nog geen vonnis aanwezig, maar is wel rechterlijke toestemming nodig.

Conservatoir beslag
Beslag op goederen na toestemming van een rechter, vooruitlopend op een uitspraak over een geschil.

Cumulatieve telastlegging
Dagvaarding waarin aan de verdachte meerdere feiten worden verweten.

Curator
Persoon die door de rechtbank wordt aangewezen om op te treden namens iemand die handelingsonbekwaam is ( onder curatele is gesteld ). In faillissementen is de curator degene die het vermogen van degene die failliet is gegaan te gelde maakt en verdeeld over de schuldeisers.

Dagvaarden
Het doen uitbrengen of betekenen van een dagvaarding aan een gedaagde, getuige of deskundige in een burgerlijke of strafzaak, ter verschijning voor de rechter.

Dagvaarding
Mededeling – schriftelijk, eventueel ook mondeling – aan een gedaagde of verdachte, getuige of deskundige, dat hij op een bepaald tijdstip voor de rechter zal hebben te verschijnen, onder mededeling van hetgeen aldaar van hem verlangd zal worden en door wie. In burgerlijke zaken geschiedt de dagvaarding in opdracht van de eiser bij deurwaardersexploot.

Debiteur
Schuldenaar van de opdrachtgever.

Declareren
Het versturen van een nota ter betaling van de gemaakte kosten.

Derdenbeslag
Beslag onder derden; beslag te leggen door de schuldeiser uit kracht van authentieke akte, rechterlijk vonnis of verlof op gelden of goederen die aan zijn schuldenaar verschuldigd zijn of toebehoren, die onder derden berusten.

Dienst
De resultaten die een gevolg zijn van activiteiten op het contractvlak tussen de dienstverlener en de opdrachtgever en van interne activiteiten van de dienstverlener ten einde aan de behoeften van de opdrachtgever te voldoen.

Dienstverlening
De activiteiten van de leverancier die noodzakelijk zijn voor het verwezenlijken van de dienst.

Document
Informatie bedoeld om de dienstverlening op de meest efficiënte wijze, kwalitatief verwoord, met bekende methoden en middelen uit te voeren. Deze informatie kan allerlei verschijningsvormen hebben, met name op papier of elektronische informatiedragers.

Dossier
De verzameling gegevens en documentatie van de opdrachtgever en debiteur die op een bepaalde zaak betrekking heeft. De gegevens kunnen geschreven, tastbare gegevens zijn, maar ook elektronische gegevens.

Dupliek
Conclusie van dupliek; het nadere antwoord van de gedaagde op de repliek van de eiser in het burgerlijke proces.

Eindvonnis
Vonnis dat een civiel geschil voor wat een bepaalde instantie betreft (b.v. kantonrechter, rechtbank) definitief beëindigt. Het vonnis bestaat uit feitelijke overwegingen, rechtsoverwegingen en de beslissing.

Eis
In burgerlijke zaken, de conclusie van de eis door de eiser, hetzij in eerste aanleg, hetzij in appèl, herhalende de inhoud der dagvaarding voor zover terzake.

Eiser
Degene die een rechtsgeding aanvangt tegen de gedaagde.

Executie
Tenuitvoerlegging van vonnissen en akten in burgerlijke zaken.

Executoriaal
Voor gerechtelijke tenuitvoerlegging vatbaar.

Executoriaal beslag
Handeling van de deurwaarder om bepaalde voorwerpen of gelden aan de macht van de verliezende partij te onttrekken zodat daarmee degene die door de rechter in het gelijk is gesteld zijn voorwerpen terug krijgt of zijn schuld betaalt krijgt.

Executoriale titel
Vorm waarin een afschrift van een rechtelijk vonnis is opgemaakt, zodat de gerechtsdeurwaarders het vonnis ten uitvoer kan leggen. Een vonnis in de executoriale vorm begint altijd met de woorden “In naam des Konings”.

Exploot
Mededeling door een gerechtsdeurwaarder, gedaan aan een betrokkene persoonlijk of aan zijn woonadres en de daarvan opgestelde akte.

Faillissement
Faillissement van een schuldenaar is de gerechtelijke vastgestelde toestand te hebben opgehouden te betalen, met als gevolg een algemeen beslag op vermogen en inkomsten ten behoeve van alle schuldeisers en een gerechtelijk beheer en vereffening van zijn vermogen.

Gedaagde
In een burgerlijke of administratief rechtsgeding: degene tegen wie een eis of vordering wordt gericht, de gedagvaarde, de tegenpartij van de eiser.

Gemachtigde
In het algemeen: degene aan wie een volmacht is verstrekt.

Gerechtsdeurwaarder (GDW)
Functionaris, benoemd door de kroon, belast met het uitbrengen van dagvaardingen en andere exploten, het verrichten van ontruimingen, inbeslagnemingen en executoriale verkopingen. De gerechtsdeurwaarder kan optreden als proces- of rolgemachtigde en kan – overeenkomstig de wet – in en buiten rechte rechtsbijstand verlenen, als curator of bewindvoerder optreden, gelden ontvangen voor derden en andere werkzaamheden verrichten met een winstoogmerk of in loondienst.

Griffierecht
Bedrag dat aan een gerecht moet worden betaald wanneer men een civiele of bestuursrechtzaak start.

Hoofdsom
Geleende of anderszins verschuldigde geldsom.

Incasso
Buitengerechtelijke inning van een geldvordering.

Ingebrekestelling
Een schriftelijke aanmaning aan de schuldenaar waarbij hem een redelijke termijn voor de nakoming wordt gesteld en hij voor het uitblijven van de nakoming aansprakelijk wordt gesteld.

Jurisprudentie
Geheel van uitspreken van rechters. De jurisprudentie vormt een richtlijn voor de rechtspraak in latere, soortgelijke gevallen.

Kandidaat-Gerechtsdeurwaarder (K-GDW)
zie Gerechtsdeurwaarder, maar de benoeming door de kroon heeft (nog) niet plaatsgevonden.

Kantonrechter
De rechter die behoort tot de sector kanton van de rechtbank.

KBvG
Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders.

Kwijtschelding
Rechtshandeling waarmee een schuldeiser zijn schuldenaar van diens verplichting(en) bevrijdt.

Loonbeslag
Vorm van derdenbeslag: beslag onder de werkgever op het loon dat deze aan de debiteur (werknemer) schuldig is of zal worden.

Offerte
Rechtshandeling welke door aanvaarding tot een overeenkomst leidt.

Officier van justitie
Vertegenwoordiger van het Openbaar Ministerie in de rechtszaal. De officier van justitie heeft de leiding van het opsporingsonderzoek (strafzaken). Afhankelijk van de resultaten van dit onderzoek zal hij besluiten de zaak te seponeren, dan wel een transactie aanbieden, dan wel te dagvaarden. Bij een strafzitting krijgt de officier van justitie geeft daarin aan welke feiten naar zijn mening bewezen moeten worden verklaard en welke straffen of maatregelen daarvoor moeten worden opgelegd.

Opdracht
Opdracht van een opdrachtgever voor het uitvoeren van een dienst / project.

Opdracht (losse)
Een ambtelijke handeling die door een (kandidaat-)gerechtsdeurwaarder moet worden uitgevoerd voor een derde partij. Dit is meestal het betekenen van een dagvaarding of een vonnis danwel een (conservatoir) beslag.

Onderbewindstelling
Maatregel van de kantonrechter om het goederenbeheer van personen die daar zelf niet meer voor kunnen zorgen over te dragen aan een bewindvoerder.

Ontruiming
Uit kracht van een vonnis of notariële akte door een gerechtsdeurwaarder (al dan niet met politiehulp) iemand dwingen een onroerende zaak te verlaten. Ook: het vrijwillig verlaten ervan.

Procureur
Collega ( advocaat ) die een advocaat inschakelt indien een rechtszaak niet in zijn eigen arrondissement gehouden wordt. De taak van een procureur is ervoor te zorgen dat alle noodzakelijke processtukken bij de rechtbank en de advocaat terechtkomen. De advocaat blijft verantwoordelijk voor de rechtszaak en voert ook het woord. Een procureur mag alleen stukken inleveren bij de rechtbank waar hij staat ingeschreven. Bij een civiele procedure bij de rechtbank, het gerechtshof en de Hoge Raad is procureurstelling verplicht.

Reconventie
Tegeneis; door de gedaagde tegelijk met de conclusie van antwoord ingediende vordering.

Repliek
Antwoord op een conclusie van antwoord. Conclusie van repliek: de nadere conclusie van de eiser in het burgerlijke geding, na het antwoord van de gedaagde. Het antwoord op de conclusie van repliek heet dupliek.

Rol
Het register van de burgerlijke zaken dat bij elk gerecht door de griffier wordt gehouden.

Rolzaak
Procedure die ( in beginsel ) door een dagvaarding wordt aangebracht voor de civiele rechter.

Rolzitting
Zitting van het gerecht waarop zaken worden aanhangig gemaakt, stukken worden overgelegd, uitstel wordt gevraagd, het verloop van de zaken wordt bijgehouden, uitspraken worden gedaan en dergelijke. Op de rolzitting wordt niet gepleit.

Schuldenaar
Hij die krachtens verbintenis gehouden is tot voldoening van een verbintenis aan de crediteur.

Sommatie
Aanmaning, ook: vordering; speciaal aanmaning tot betaling, iets te verrichten of zich van iets te onthouden; veelal per brief of exploot, ter inleiding van een eventuele vordering in rechte.

Stand van zaken overzicht
Een overzicht voor de opdrachtgever van de hoedanigheid van alle lopende zaken op zijn debiteuren.

Surseance van betaling
Door de rechter verleende opschorting van betalingsverplichtingen.

Tussentijdse afdracht
Het tussentijds afdragen van gelden aan de opdrachtgever, welke zijn ontvangen van de debiteur, na verrekening van de in die zaak gemaakte kosten.

Tussenvonnis
Vonnis dat geen einde aan het geding maakt en dus geen eindvonnis is.

Verhaal
Gerechtelijke executie van vorderingen op vermogensbestanddelen die aan de schuldenaar toebehoren of anderszins voor de schuld verbonden zijn.

Verhaal bieden
Antwoord op de vraag of de debiteur over vermogensbestanddelen beschikt waarop een vordering verhaald kan worden.

Verstek
Niet verschijnen (verstek laten gaan) door een procespartij, het gerechtelijk vaststellen daarvan (verstek verlenen). Verstek brengt in de regel toewijzing van de eis van de tegenpartij met zich mee.

Volmacht
Bevoegdheid die een volmachtgever verleent aan een gevolmachtigde om in zijn naam rechtshandelingen te verrichten.

Vonnis
In ruime zin: uitspraak door de rechter gegeven ter voorlopige of definitieve beëindiging van een voor hem gebracht geding, in de vereiste vorm gegeven. (zie ook Eindvonnis)

Voorschot
Depot: de verlangde storting als voorschot op het te verdienen honorarium of vergoeding en/of ter dekking van de te maken kosten.

Vordering
De hoofdsom vermeerderd met de interesten en toeslagen voor gemaakte kosten in dezelfde zaak.

Wettelijke rente
De rente verschuldigd bij vertraging in de voldoening van een geldsom, tenzij in de algemene voorwaarden van de opdrachtgever een ander rentepercentage gesteld is.

Zaakniveau
Het niveau van de individuele dossiers. Op zaakniveau wordt er ingegaan op de inhoud van een bepaald dossier.

Zaakwaarnemer
Degene die op redelijke grond doch zonder dat daartoe een rechtsplicht bestaat, andermans belang behartigt.